Chào bạn,
Trong nghề xẻ gỗ, có hai công đoạn tưởng như đơn giản nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm đầu ra, tuổi thọ máy móc và cả hiệu quả lao động: mài lưỡi cưa và bóp me cưa CD. Nếu bạn làm đúng, cưa sẽ chạy nhẹ tênh, đường cắt thẳng đẹp, tiết kiệm điện và ít hao lưỡi. Làm sai thì cưa nhanh mòn, nhanh nóng, cắt xước mặt gỗ, tốn công tốn của.
Tôi viết bài này để chia sẻ lại thật chi tiết, từng bước một – từ cách căn chỉnh máy mài lưỡi CD, đến kỹ thuật mài, đo me, bóp me bằng tay – sao cho dù bạn chưa từng làm cũng có thể hình dung và tự thao tác được.
Tôi cũng đã làm một video chi tiết về chủ đề này. Bạn có thể xem video minh họa ở đây để dễ hình dung hơn nhé:
Phần 1: Cấu tạo và các điểm cần nắm khi mài lưỡi cưa CD
1. Giới thiệu máy mài lưỡi cưa CD đời đầu
Chiếc máy mài mà tôi đang sử dụng là đời đầu – đã có mặt hơn 8 năm nay. Tuy không tự động hoàn toàn, nhưng nếu biết cách chỉnh vẫn cho ra được những mũi cưa đều, sắc, chính xác.
2. Các bộ phận quan trọng cần chỉnh:
- Đá mài: nên dùng đá 12 ly, bo nhẹ phần viền để không tạo gờ cứng.
- Trục lệch tâm: điều chỉnh để đá ăn sâu hay nông vào hậu.
- Cần đẩy lưỡi: dùng để đưa răng cưa vào đúng vị trí tiếp xúc với đá.
- Tay vặn nâng/hạ bàn mài: quyết định góc chéo hay thẳng của hậu răng.
- Góc ăn đá: điều chỉnh sao cho đá không ăn quá sâu hoặc chạm đỉnh răng.
Tôi hướng dẫn rất kỹ cách chỉnh từng điểm này trong video. Bạn có thể tạm dừng xem từng đoạn để thực hành song song.
Phần 2: Quy trình mài hậu chuẩn xác
Bước 1: Cố định lưỡi lên bàn mài
- Gắn đúng tâm, siết chặt tay quay.
- Đảm bảo mặt hậu răng không lệch so với đá mài.
Bước 2: Căn chỉnh độ cao mặt bàn
- Dùng tay quay nâng/hạ để đảm bảo hậu sâu ~5 ly so với mặt bàn.
Bước 3: Mài 3 lượt (không nên quá nhanh)
- Lượt 1: chỉ chạm nhẹ, để mài sơ lớp me cũ.
- Lượt 2: đi đều tay, bắt đầu ăn sâu, tạo hậu rõ.
- Lượt 3: đảm bảo mài hết dấu bóp me cũ, không cháy răng.
Mỗi vòng mài nên đánh dấu bằng phấn để theo dõi. Khi me cũ biến mất, hậu đều – là bạn đã thành công.
Phần 3: Hướng dẫn bóp me cưa CD đúng kỹ thuật
1. Chuẩn bị dụng cụ:
- Bàn bóp me tự chế (cao 70cm, dài ~2.7–3m, hai bên có kẹp giữ lưỡi)
- Kìm bóp me chuyên dụng
- Dầu nhớt bôi trơn và cọ quét
2. Mài vát mũi răng trước khi bóp
- Dùng đá mài tay để vát đỉnh răng thành hình nhọn như hình nón.
- Đảm bảo hai bên răng đều nhau trước khi bóp.
3. Kỹ thuật bóp me:
- Tra dầu mỏng lên mũi răng để chống nứt.
- Dùng lực vừa phải, đều tay, mỗi bên bóp đối xứng.
- Không bóp quá sâu khiến me to, làm cưa rung và nhanh hỏng.
- Me chuẩn là ôm trọn gối đo giấy (xem video để hình dung rõ).
Nếu bóp chưa đều, hãy mài lại nhẹ, điều chỉnh lại tay kìm và góc cắt. Việc này cần tập vài lần sẽ quen.
Lưu ý quan trọng
- Không nên dùng móng tay để “cảm nhận” độ cong của me như mẹo dân gian. Thay vào đó, hãy dùng giấy, hoặc dụng cụ đo chuyên dụng để kiểm tra hậu và me.
- Me chuẩn nên từ 1.8 – 2.1 ly, tuỳ theo loại gỗ và mục đích xẻ.
- Mỗi lần thay đá mài, cần căn chỉnh lại từ đầu.
Lời kết
Việc mài lưỡi và bóp me không quá khó – chỉ cần hiểu nguyên lý, luyện tập vài lần, bạn sẽ làm chủ được công đoạn này.
Bạn hoàn toàn có thể tự thao tác tại xưởng, không cần gửi lưỡi ra ngoài – vừa chủ động thời gian, vừa tiết kiệm chi phí, mà chất lượng lại đều tay hơn rất nhiều.
Bạn có thể xem lại toàn bộ hướng dẫn thao tác thực tế trong video bên trên – được tôi quay rất chi tiết từ góc độ máy đến tay cầm.
Nếu bạn cần tôi hỗ trợ thêm về kỹ thuật, tư vấn máy móc hay thiết kế xưởng, đừng ngại nhắn Zalo hoặc gọi điện trực tiếp: 0972.44.99.88.
Hẹn gặp bạn trong những bài chia sẻ tiếp theo trên kênh Gỗ Hoàng Nam!
Hoàng Nam